شرکت ایران خودرو یک شرکت خودروسازی ایرانی است که در مرداد ۱۳۴۱ توسط برادران خیامی تاسیس شده است. این شرکت با سرمایه ۱۰۰ میلیون ریال تاسیس شد و در شهریور ۱۳۴۱ به ثبت رسید. گروه تولیدات اولیه شرکت ایران خودرو و اتوبوس‌های بود. در ابتدای کار شاسی این اتوبوس‌ها از آلمان وارد می‌شد و در شرکت ایران خودرو روی آن اتاق نصب و آن را مونتاژ می‌کردند. شرکت احمد و محمود خیامی در ابتدا ایران ناسیونال نام داشت. شرکت ایران خودرو سال‌ها است که با نام تجاری ایکو IKCO محصولات مختلفی را روانه بازار می‌کند.
از پیکان تا دنا سیر تحول ایران خودرو از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۹۳
شرکت خودروسازی ایران خودرو بزرگترین خودروساز ایران است و محصولات تولیدی و مونتاژی را به بازار عرضه می‌کند. این مجموعه بیش از ۵۰ سال در حوزه خودروسازی سابقه دارد با توجه به تولیدات ایران خودرو بیشترین سهم از بازار خودرو متعلق به این مجموعه است. زمانی که با محصولات این شرکت در طی سالیان آشنا شوید، متوجه سیر تکامل آن خواهید بود.
لوگو ایرانخودرو در سالهای ابتدایی تاسیس
پیکان: اسطوره انگلیسی پرطرفدار
پیکان خودرویی متعلق به شرکت روتس انگلستان بود. پیکان نزدیک به یک دهه در انگلستان تولید شد و پس از آن‌که شرکت روتس در حال ورشکستگی بود، قراردادی جدید مبنی بر تولید مجدد این خودرو نوشت. در سال ۱۳۴۵ قراردادی بین شرکت ایران خودرو و روتس انگلیس نوشته شد. این قرارداد به منظور تولید پیکان در شرکت ایران خودرو منعقد گشت. از سال ۱۳۴۶ کارخانه ایران خودرو با نام ایران ناسیونال مشغول مونتاژ پیکان بود و این مجموعه قادر بود روزانه ۱۰ دستگاه سواری مونتاژ کند.
از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۸۴ شرکت ایران خودرو به صورت موفق پیکان را تولید می‌کرد. تولید این خودرو سواری تا انقلاب ۱۳۵۷ ادامه داشت. پس از آن تولید پیکان به صورت قابل توجه کاهش یافت و حتی به فرایند توقف تولید هم نزدیک شد. تولید پیکان در آن سال‌ها به شدت کم بود؛ اما قطعات این خودرو در داخل کشور تولید می‌شد و همین موضوع باعث حیات پیکان تا سال ۱۳۸۴ شد. از طرف دیگر خودرویی با نام وانت پیکان تا سال ۱۳۹۳ تولید شد. تولید این خودرو به حدی زیاد بود که در زمان توقف تولید، تیراژ آن به بیش از دو میلیون دستگاه می‌رسید.
پیکان کار، کارلوس، دولوکس، دولوکس فیس لیفت، اتوماتیک، جوانان، استیشن، پژویی، ۱۶۰۰، وانت و سپر جوشن از مدل‌های مختلف این خودرو پرطرفدار هستند که در خط تولید شرکت ایران خودرو قرار گرفتند.
عکس پیکان جوانان – منبع عکس اسب بخار
پژو: قراردادی جدید با شرکت خودروسازی فرانسه
پژو جزو خودروهایی است که تولید آن از سال ۱۳۵۳ در دستور کار قرار گرفته بود. شرکت ایران ناسیونال با توجه به افزایش قیمت نفت و درآمدهای ارزی و به منظور حفظ بازار، قصد تولید این خودرو را داشت. با توجه به اینکه پیکان بسیار قدیمی شده بود و مردم نیاز به خودرو جدید و با کیفیت‌تر داشتند، در اوایل سال ۱۳۵۷ تعویض پیکان در دستور کار قرار گرفت و به منظور تولید خودروی جدیدتر شرکت خودروسازی ایران خودرو با peugeot وارد مذاکره شد. در همان سال با پژو فرانسه مذاکراتی انجام گرفت و قراردادی به منظور تولید پژو ۳۰۵ منعقد شد. پیش از انجام کارهای تولید پژو به دلیل وقوع انقلاب اسلامی تمامی صنایع ملی در اختیار دولت قرار گرفت و تولید این خودرو به تاخیر افتاد. از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۷ مشکلات مختلفی از جمله جنگ، مشکلات ارزی، قیمت نفت و… مانع تولید این خودروها شد. در سال ۱۳۶۷ مسئله تعیین خودروی سواری با هماهنگی کامل سازمان و وزارتخانه مطرح شد و ساخت پژو مدل ۴۰۵ به مدت ۳ سال در برنامه کاری شرکت ایران خودرو قرار گرفت.
از خودروهای شرکت پژو فرانسه که در سالهای مختلف در قالب عقد قرارداد توسط شرکت ایران خودرو به بازار عرضه شده است می‌توان به پژو ۲۰۵، آردی، روآ، پژو ۴۰۵، پژو ۲۰۶، پژو پارس، ۲۰۰۸ و پژو ۲۰۷ اشاره کرد.
خودرو 206 در 6 تیپ عرضه شد که یکی از پر فروش ترین خودرو های تولید شده در ایرانخودرو بود
پژو 405 اولین محصول تولید شده ایرانخودرو با همکاری همتای فرانسوی است
سمند: اولین خودروی بومی ایران خودرو
سمند را می‌توان به عنوان اولین خودروی بومی نام‌گذاری کرد. یکی از بزرگترین تحولات در شرکت خودروسازی ایران خودرو طراحی محصولی به نام سمند با سرمایه‌گذاری بالا بود. شرکت ایران خودرو ساخت سمند را از اوایل سال ۱۳۸۱ تا سال ۱۴۰۱ ادامه داده است. سمند جزو خودروهایی است که در آن زمان با اعمال کمی تغییرات کیفی و موتوری به دیگر کشورها صادر می‌شد. در سیر تکامل و تحولات، مسئولان شرکت ایران خودرو مدت‌ها به دنبال جایگزین مناسب برای پیکان بودند. پیکان پس از مدتی به یکی از خودروهای قدیمی تبدیل شده بود که باید برای آن یک جایگزین جدیدتر و کاربردی به بازار عرضه می‌کردند. یکی از خودروهایی که برای جایگزینی پیکان در نظر گرفته بودند، سمند بود؛ اما هزینه‌های طراحی و قیمت نهایی این خودرو مانع آن شد. هزینه طراحی سمند بین ۱۲۰ تا ۵۰۰ میلیارد تومان تخمین زده شده است.
نمایی از سمند ال ایکس – سمند اولین خودرو ملی ایران می باشد
شرکت خودروسازی ایران خودرو برای صادرات سمند این خودرو را با موتور TU5 صادر می‌کرد. استفاده از این موتور باعث افزایش قدرت، شتاب و کیفیت خودرو می‌شود. در طی سالهای ۱۳۸۱ تا ۱۴۰۱ خودرو سمند در مدل‌های E7، LX، EL، SE، سریر، سورن و سورن پلاس تولید شده است.
تندر90: سفر تندر90 از پاریس تا ایران
تندر90 هم یکی از خودروهای مشترک بین فرانسه و ایران است. تنظیم قرارداد بین شرکت فرانسوی رنو و شرکت ایرانی ایران خودرو باعث تولید تندر90 در ایران شد. تندر90 در کارخانه‌های رنو یا یا کارخانه‌های شرکای آن تولید می‌شد. شرکت خودروسازی ایران خودرو یکی از شرکای رنو است. از جمله ویژگی‌های این خودرو می‌توان به ویژگی‌های ساده شده و ظاهر ساده برای کاهش هزینه‌ها اشاره کرد. از آن‌جایی که تعدادی از خودروهای ایران خودرو قدیمی شده بودند، با تنظیم قرارداد تولید این محصول قصد داشت تندر90 را جایگزین آن‌ها کند.
رانا: دومین هنرنمایی بومی ایران خودرو با استفاده از پلت‌فرم پژو 206 اس دی
رانا سومین خودروی ملی پس از سمند و تیبا و دومین خودرو ملی ایران خودرو پس از سمند به حساب می‌آید. این خودرو در سال ۱۳۸۷ طراحی شده است. خرداد ماه سال ۱۳۹۱ پژو از حضور در بازار ایران کناره گیری کرد به همین دلیل مدیران ایران خودرو پیش فروش رانا را آغاز کردند.
رانا در ابتدا با مدل EL به بازار عرضه شد؛ اما پس از مدت کوتاهی مدل جدید این خودرو سواری با نام LX و آپشن‌های بیشتر جایگزین مدل قبلی شد. رانا LX شامل امکاناتی مانند بالابر برقی شیشه‌ها به همراه قطع کن اتوماتیک، مه‌شکن جلو و عقب، تنظیم دستی صندلی‌های جلو، کمربندهای ایمنی سه نقطه‌ای، تنظیم زاویه نور چراغ، سیستم عیب یابی و قفل شیشه‌های عقب است.
دنا: طراحی به‌روز جهانی با هنرمندی کارشناسان ایرانی
دنا یکی از محصولات شرکت ایران خودرو است که برای اولین بار به صورت کامل توسط کارشناسان و طراحان ایرانی طراحی شده است. دنا در زمان کوتاه و کمتر از یک سال طراحی و در سال ۱۳۹۰ رونمایی شد؛ اما ورود آن به بازار با تاخیر و در سال ۱۳۹۳ اتفاق افتاد. مسئولان شرکت ایران خودرو قصد داشتند با تولید این خودرو آن را جایگزین سمند و سمند سورن کنند؛ اما پس از عرضه به بازار دنا در کنار این خودروها به صورت مستقل تولید شد.
دنا پلاس یکی دیگر از محصولات ایران خودرو است که شکل تغییر یافته و پر آپشن‌تر دنا معمولی به حساب می‌آید. دنا پلاس با امکانات بیشتری مانند کیسه هوا، ساندروف و دی لایت روانه بازار شده است.
سخن پایانی:
ایران خودرو جزو شرکت‌های خودروسازی است که از زمان تاسیس تاکنون تحولات زیادی در آن ایجاد شده است. این شرکت خودروسازی علاوه بر تولید خودرو سواری، اتوبوس هم تولید کرده است. شرکت ایران خودرو در شرایط مختلف قصد تولید خودرو متناسب با شرایط مردم را دارد. این مجموعه با تنظیم قرارداد بین شرکت‌های خودروسازی خارج از کشور خودروهای با کیفیتی را در در بازار ایران عرضه کرده است.